سراميك تكسرام

سراميك (به انگليسي: Ceramic) يك ماده جامد غير فلزي غير آلي است كه از تركيبات فلزي يا غير فلزي تشكيل شده و با گرم شدن در دماي بالا شكل گرفته و سپس سخت شده‌است. به‌طور كلي، سراميك‌ها موادي سخت، شكننده و مقاوم در برابر خوردگي هستند.[۱] نمونه‌هاي معمول آن سفال، ظروف چيني و آجر است.
گستره بلورينگي مواد سراميك تكسرام از كاملاً جهت دار، تا شبه-كريستالي، شيشه اي شده، و گاهي حتي كاملاً اريخت (براي مثال شيشه) متغير است. در بيشتر مواقع، سراميك‌هاي پخته شده، شيشه اي يا نيمه-شيشه اي هستند، همان‌طور كه در مورد ظروف سفالي، ظروف سنگينه و ظروف چيني مشاهده مي‌شود. متغير بودن تبلور و تركيب الكترون در پيوندهاي يوني و كووالانسي باعث مي‌شود كه بيشتر مواد سراميكي عايق‌هاي حرارتي و الكتريكي خوبي باشند (تحقيقات گسترده‌اي در مهندسي سراميك انجام شده‌است). با چنين طيف وسيعي از گزينه‌هاي ممكن براي تركيب يا ساختار يك سراميك (به عنوان مثال تقريباً تمام عناصر، تقريباً انواع پيوندها و تمام سطوح تبلور)، دامنه موضوع سراميك‌ها بسيار گسترده‌است، و تعيين ويژگي‌هاي قابل شناسايي (براي مثال سختي، سفتي، هدايت الكتريكي و غيره) براي كل گروه دشوار است. سراميك‌ها عموماً داراي خواصي از قبيل: دماي ذوب بالا، سختي بالا، رسانايي ضعيف، مدول الاستيسيته بالا، مقاومت شيميايي بالا و شكل‌پذيري كم هستند،[۲] البته استثناهايي نيز وجود دارد (براي مثال سراميك پيزوالكتريك، دماي انتقال شيشه، سراميك ابررسانا و غيره). بسياري از كامپوزيت‌ها مانند فايبرگلاس و الياف كربن اگرچه حاوي مواد سراميكي هستند اما از خانواده سراميك‌ها محسوب نمي‌شوند.[۳]
اولين سراميك‌هاي ساخته شده توسط انسان اشيا سفالي (به عنوان مثال گلدان يا ظروف) يا مجسمه‌هاي ساخته شده از خاك رس بودند، كه يا به خودي خود يا با مواد ديگري مانند سيليس مخلوط شده و در آتش تف جوشي و سخت شده‌است. بعدها سراميك‌ها لعاب زده و پخته شدند تا سطوح صاف و رنگي ايجاد شود و تخلخل از طريق استفاده از پوشش‌هاي سراميكي شيشه اي و آمورف بر روي زيرلايه‌هاي سراميكي بلوري كاهش يابد.[۴] سراميك‌ها امروزه شامل محصولات خانگي، صنعتي، و ساختماني هستند و همچنين طيف وسيعي از هنرهاي سراميكي وجود دارد. در قرن بيستم، مواد سراميكي جديدي براي استفاده در مهندسي سراميك پيشرفته، مانند نيمه هادي‌ها ساخته شد.
كلمه «سراميك» از كلمه يوناني κεραμικός (keramiغير مجاز مي باشد)، به معناي «سفال» يا «براي سفال»،[۵] و آن از κέραμος (keramos)، به معناي «سفالگر، كاشي، سفال» آمده‌است.[۶] اولين اشاره شناخته شده به ريشه «سرامـ» مربوط به واژه يوناني-مايكايي ke-ra-me-we، به معناي «كارگران سراميك» است كه با خط هجايي «خط ب» نوشته شده‌است.[۷] كلمه «سراميك» ممكن است به عنوان صفت براي توصيف يك ماده، محصول يا فرايند استفاده شود، يا ممكن است به عنوان يك اسم، به صورت مفرد يا به‌طور معمول، به عنوان اسم جمع استفاده شود.[۸]

محتويات۱ پيشينه۲ طبيعت و ساختار سراميك‌ها۲.۱ شكنندگي سراميك‌ها۳ انواع سراميك‌ها و كاربردهاي آنها۳.۱ محصولات خاك رسي و سراميك‌هاي سفيد۳.۲ مواد نسوز۳.۳ مواد ساينده۳.۴ سراميك‌ها در كاربردهاي الكتريكي و مغناطيسي۳.۵ شيشه‌ها۳.۶ شيشه-سراميك‌ها۳.۷ سرمت‌ها۳.۸ سيمان‌ها۳.۹ پوشش‌هاي سراميكي۳.۱۰ سراميك‌هاي ساختماني و پيشرفته۳.۱۱ سراميك‌هاي پيشرفته به عنوان ابزار برش۳.۱۲ سراميك‌هاي دماي-فوق-بالا۴ بازار صنعت سراميك۵ كاربردهاي مختلف مواد سراميكي۶ جستارهاي وابسته۷ پانويسپيشينهبرخي آغاز استفاده و ساخت سراميك‌ها را در حدود ۷۰۰۰ سال قبل از ميلاد مي‌دانند[۹] در حالي كه برخي ديگر قدمت آن را تا ۱۵۰۰۰ سال ق. م نيز دانسته‌اند.[۱۰] ولي در كل اكثريت تاريخ‌نگاران بر ۱۰۰۰۰ سال ق. م اتفاق نظر دارند.[۱۱] (بديهي است كه اين تاريخ مربوط به سراميك‌هاي سنتي است)